Olaf Brzeski ur. w 1975 roku we Wrocławiu. W latach 1994 – 1995 studiował na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej, w 1995 rozpoczął studia w Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu. Pracę dyplomową z rzeźby obronił w roku 2000 w pracowni prof. Leona Podsiadłego. Mieszka i pracuje we Wrocławiu.

Dwukrotny stypendysta Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, nominowany do nagrody Fundacji Deutsche Bank Spojrzenia 2009. Jest autorem licznych wystaw indywidualnych eksponowanych m.in. w Galeriach BWA we Wrocławiu i Zielonej Górze, CSW Zamek Ujazdowski w Warszawie, CSW Łaźnia w Gdańsku, Galerii Czarna w Warszawie, Galerii Piekary i CK Zamek w Poznaniu. Uczestniczy w ważnych międzynarodowych wydarzeniach artystycznych i wystawach grupowych, m.in. w International Triennale of Contemporary Art (National Gallery, Praga, 2008), East International Biennial (Norwich, 2009), Take a Look At Me Now (Sainsbury Centre for Visual Arts, Norwich, 2009), Power of Fantasy (BOZAR, Bruksela, 2010). Rzeźby, obiekty, instalacje, filmy i rysunki Olafa Brzeskiego wyrastają z mrocznych rejonów wyobraźni oraz z indywidualnej i kolektywnej przeszłości, budując nieoczywiste i niepokojące narracje, rozpięte między banalną rzeczywistością, kulturą popularną a fantastyczną, z reguły traumatyczną wizją. Jego realizacje, przyjmujące zwykle postać rozbudowanych environments, emanują archetypicznym niepokojem, można je odczytywać przez pryzmat symbolizmu i surrealizmu. Ich forma nosi znaki działania czasu – deformacji, rozpadu, destrukcji, pęknięć. Wykorzystując rozpoznawalne znaki i materiały świata realnego, artysta zmusza odbiorcę do odważnego przekroczenia obiektywnej rzeczywistości, uruchomienia wyobraźni i wytyczenia dróg wyzwalającej interpretacji poprzez pokłady podświadomych lęków, wspomnień i doświadczeń.

Pierwszą głośną pracą Olafa Brzeskiego był wyłoniony w konkursie pomnik Pomarańczowej Alternatywy we Wrocławiu (2000) – artysta wykorzystał wizerunek krasnala, charakterystyczny symbol tego ruchu i jego prześmiewczej strategii walki z komunistycznym systemem. Otyły spiżowy krasnolud o zjadliwym wyrazie twarzy, ustawiony na fallicznym postumencie w kształcie ogromnego palca na ulicy Świdnickiej we Wrocławiu jest jednak zupełnie inny niż dziesiątki kiczowatych wizerunków krasnali, których pojawienie się w miejskiej przestrzeni Wrocławia zapoczątkował Papa krasnal Brzeskiego. Ten złośliwy i nieprzewidywalny gnom wskazał kierunek, którym podążył debiutujący wówczas artysta.

Tematem pierwszej obszernej indywidualnej wystawy twórcy w Galerii BWA Awangarda we Wrocławiu zatytułowanej Tylko dla zwierząt (2004) był wieloznaczny i niepokojący wymiar ikonografii dzieciństwa. Pozornie idealna, pokryta białą glazurą ceramiczną rzeźba Snopy (2004) to w rzeczywistości zniekształcony wrzodowatymi naroślami wizerunek sympatycznego skądinąd bohatera komiksów i kreskówek. Biało-złoty ceramiczny piesek umiejscowiony na nadgryzionym czasem szkarłatnym tapicerowanym podnóżku wzbudza autentyczny niepokój, przywołuje odległe lęki, hipnotyzuje swoim ambiwalentnym przekazem. W sztuce Olafa Brzeskiego nic nie jest takie, jakim wydaje się być: z daleka niegroźne ze względu na rozpoznawalne kształty i formy, po bliższym oglądzie wciąga odbiorcę w nieprzewidywalne przestrzenie po drugiej stronie lustra.

Kolejna indywidualna wystawa Brzeskiego, zorganizowana w tym samym miejscu, nosiła tytuł Tylko dla ludzi (2006), a jej główną pracą był film zrealizowany na taśmie optycznej 8 mm Pamięci majora Józefa Monety i korespondująca z nim rzeźba przedstawiająca zwłoki królika podwieszonego pod sufitem za gigantyczne uszy, otoczonego instalacją z lateksowych i porcelanowych rzeźb oraz obiektów. Akcja onirycznego filmu utrzymanego w konwencji paradokumentu rozgrywa się w obozie partyzantów zimą 1939 roku. Bohater filmu, Krokodylak, nosi mundur polskiego oficera, jego szarozielona twarz zniekształcona jest bulwiastymi naroślami, a dolną szczękę, wydłużoną na kształt krokodylej paszczy, okalają wykrzywione kły. Krokodylak trzymający w ramionach trupa wielkiego królika budzi lęk; niczym demon z szamańskich obrzędów ma wstrząsnąć świadomością i spowodować jej przemianę. Praca ta ujawnia mrok gnieżdżący się również w obszarze narodowych mitów i powierzchownej patriotycznej hagiografii: zło czai się wszędzie, również tam, gdzie szumią knieje, a przy ognisku gromadzi się wierna drużyna.

W cyklu wystaw z lat 2007 – 2008 (m.in. Pan myśliwy w Galeria Okna CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa, 2007) Brzeski stworzył apokaliptyczną wizję świata, w którym nie ma wygranych w konflikcie między naturą a kulturą. Tytułowy Pan myśliwy – wielki nieobecny – pozostawił po sobie zdeformowane ceramiczne trofea, szkielety zmutowanych zwierząt i domowych sprzętów, wynurzające się z wyschniętej ściółki, liści, gałęzi i chaszczy, a jego strzelba o kształcie kości, wyeksponowana w centralnym miejscu tego cmentarzyska, emanowała złowieszczą drwiną. Brzeski pracuje seriami i wykorzystuje stale powracające materiały, formy i motywy, takie jak porcelanowe kowadła, muzealne popiersia na postumentach czy kłęby dymu tworzone z sadzy i popiołu. Jego twórczość podejmuje świadomą, ironiczną grę zarówno z przestrzenią ekspozycyjną, jak i z ideą muzeum. Kolekcje artefaktów artysty budują swoiste gabinety osobliwości gromadzące napięcia i ślady traum, co sprawia, że jest on jednym z najbardziej wyrazistych i oryginalnych artystów swojego pokolenia.

Agnieszka Kubicka-Dzieduszycka