Warpechowski Zdzisław
Zbigniew Warpechowski (ur. 1938 w Płoskach na Wołyniu) – polski artysta zajmujący się performensem, malarstwem i poezją oraz teorią performensu. Mieszka i pracuje w Sandomierzu.
W latach 1956-1963 studiował na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej, a w latach 1964-1965 na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (Wydział Form Przemysłowych). Od 1985 roku należy do Grupy Krakowskiej, a od 1986 do międzynarodowego kolektywu artystów performensowych Black Market. W 1997 roku został wyróżniony Nagrodą Ministra Kultury i Sztuki za trzydziestoletnią działalność w dziedzinie performance, w 2003 roku nagrodą Sadzika „za nonkonformizm, bezpretensjonalność i niepowtarzalność, sprzeciw wobec tego, co ulotne, powierzchowne, wyłącznie na sprzedaż”, a w 2009 roku Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Autor książek: Podręcznik (Warszawa 1990), Zasobnik (Gdańsk 1998), Podnośnik (Sandomierz 2001), Statecznik (Lublin 2004) oraz Podręcznik bis (Kraków 2006).
Jak stwierdza Ewa Gorządek, Warpechowski jest jednym z pierwszych artystów na świecie, którzy zaczęli zajmować się sztuką performance, i pionierem tego typu działań w Polsce. Wykonał ponad 250 performensów – zarówno w Polsce (np. debiutancki Kwadrans poetycki, Klub SAiW, Kraków, 1967; Artystę, który się starzeje, należy dobić, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa, 1988; Wobec Apokalipsy, Galeria Bielska BWA, Bielsko-Biała, 1999), jak i zagranicą (np. Dialog z rybą, Amsterdam, 1976; Men’s Only Champion, Glasgow, Agreement, Leeds, Liverpool, 1976).
Do najbardziej znanych performensów Warpechowskiego należą m.in.: Kwadrans poetycki (1967, wraz z Tomaszem Stańko), Kwadrans poetycki z towarzyszeniem adapteru i fortepianu (1967), Talerzowanie (1971, 1972, 1992), Dialog z rybą (1973, 1976), Autopsja (1974), Champion of Golgotha (1978), Krytyka czystego rozumu (1993) czy Róg pamięci (1997). Jego prace malarskie znajdują się w kolekcjach Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Narodowego w Warszawie i Wrocławiu, Muzeum im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy czy Muzeum w Koszalinie.
W zbiorach Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych znajduje się nagranie performensu Waprechowskiego Krótka Love Story z elektrycznością, który artysta zrealizował w 1979 roku w ramach wystawy Works and Words w De Appel Gallery w Amsterdamie.
Karolina Dzimira