Resistance
- 2008
- Resistance
- Kovanda Jiři
dokumentacja autorska performansu: skrzynka drewniana z tekstem i naklejonym ziarenkiem zielonego groszku
51,5 x 51,5 cm; 6 fotografii czarno-białych, lambda, papier fotograficzny ILFORD silver halide, 27 × 40 cm każda,
w passe-partout 49,6 x 49,4 cm, ed. 8/20 + 5 AP
nr inw. DTZSP/274/1–7; zakup 2008
Resistance w kolekcji Dolnośląskiej Zachęty jest wykonanym przez artystę obiektem, dokumentującym działanie przeprowadzone pod tym samym tytułem na jednym z dziedzińców Zamku Królewskiego na Hradczanach. Praca składa się z sześciu fotografii umieszczonych w specjalnie wykonanej dla nich skrzyni. Na wewnętrznej stronie wieka przyklejony został groszek – pierwszoplanowy bohater zdjęć. W otoczeniu budynków od wieków użytkowanych przez najwyższe władze Republiki Czeskiej, na jednej z kamiennych kul barokowej fontanny artysta umieścił analogiczne kształtem, małe ziarnko grochu, które z tzw. drugiego dziedzińca Zamku na Hradczanach, wraz z pracą Resistance, przywędrowało do Wrocławia. Zastanawiać może tytuł, w języku angielskim oznaczający opór, wytrzymałość, ale i bunt, sprzeciw. Może to próba wyrażenia sprzeciwu wobec wszelkich oficjalności, w tym świata sztuki, zwyczajne „robienie swego” artysty, który zawsze stał na uboczu wszelkich mód i tendencji, broniąc prawa do autonomiczności człowieka i wolności tworzenia. Działanie Kovandy balansuje na pograniczu pojawiania się i znikania sztuki, na pograniczu jej widzialności i niewidzialności, subtelnej interwencji, jakby bez znaczenia, a jednak zmieniającej „niezmienialną”, bo uświęconą tradycją przestrzeń nobliwego Zamku na Hradczanach. Podobnie jak i inne, również ta akcja, której dokumentacja znalazła się w kolekcji Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, raczej nie zawiera symbolicznej treści, nie można jej też potraktować jako instrukcji do ponownego wykonania dzieła. Dla Jiřiego Kovandy zawsze ważne są osobisty kontakt, emocje i entuzjazm towarzyszący podejmowaniu działań w ramach zamierzonej akcji. Są one niepowtarzalne. Sposób myślenia Kovandy o estetyce wykracza poza stereotypowe widzenie sztuki, również konceptualnej. Warto dodać, że postawa, jaką przyjął, pozwoliła mu uchronić się przed wpływem konsumeryzmu, co jest niewątpliwie olbrzymią zaletą jedynego w swoim rodzaju akcjonizmu w wykonaniu tego artysty.
Sylwia Świsłocka-Karwot