film dokumentalny z elementami animacji; czas trwania: 00:30:00, reżyseria, scenariusz i scenografia: Jakub Syrkowski; zdjęcia Czesław Chwiszczuk; montaż: Kamil Paryła; muzyka: Michał Szarowicz; animacje: Oleksandr Malets; opieka artystyczna: Michał Hrisulidis, Grażyna Pieczuro
nr inw. DTZSP/840; zakup 2019

Film dokumentalny Jakuba Syrkowskiego Horyzont zwykły, horyzont myślowy przedstawia sylwetkę Michała Jędrzejewskiego (ur. 1934) – artysty, scenografa teatralnego i telewizyjnego, w latach 1984-1990 rektora Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych we Wrocławiu (obecnie Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta). Półgodzinny film powstał w 2019 roku jako dyplom magisterski przygotowany w Katedrze Scenografii ASP we Wrocławiu (promotor: Michał Hrisulidis, promotorka pomocniczka: Grażyna Pieczuro). Syrkowski odpowiadał za reżyserię, scenografię i scenariusz.

Wspomnienia Michała Jędrzejewskiego zestawiono w kolejności chronologicznej – od przedwojennego dzieciństwa, przez studia we wrocławskiej PWSSP, pracę w Teatrze Polskim i Ośrodku Telewizji Polskiej, po propozycję prowadzenia zajęć na macierzystej uczelni i stworzenie tam najpierw pracowni, a potem Katedry Scenografii. Artysta opowiada również o swojej twórczości rysunkowej, malarskiej i scenograficznej oraz awangardowym nurcie sensybilizmu. Narrację wieńczą przygotowania do wystawy „Jędrzejewscy” i jej uroczyste otwarcie w Muzeum Teatru im. Henryka Tomaszewskiego. 

W filmie zarejestrowano m.in. wypowiedzi Jędrzejewskiego w pracowni, spotkanie we wrocławskim Kalamburze, wizytę w Teatrze Polskim czy zajęcia prowadzone przez niego na ASP. Nagrania uzupełniają fotografie i dokumenty z prywatnych zbiorów artysty, archiwalne nagrania spektakli oraz fragmenty filmów studentów. Integralną część stanowią projekty scenografii, obrazy i rysunki Jędrzejewskiego, niekiedy „ożywione” animacją komputerową. Ciekawy zabieg stanowi kolażowe wkomponowanie w nie postaci artysty– zdaje się on poruszać w przestrzeni obrazu, stając się jednym z bohaterów własnych kompozycji. 

Całość zamykają plansze z podstawowymi informacjami biograficznymi dotyczącymi Jędrzejewskiego. Podczas napisów końcowych (z listą współpracowników i podziękowaniami) słychać zza kadru głos artysty, który wyjaśnia różnicę między tytułowym horyzontem zwykłym a horyzontem myślowym. Film uzupełniają napisy w języku angielskim.

Horyzont zwykły, horyzont myślowy miał premierę w Dolnośląskim Centrum Filmowym (2.07.2019). Jakub Syrkowski otrzymał za niego Nagrodę Jury w konkursie na Najlepsze Dyplomy ASP 2019 we Wrocławiu. Film pokazywano m.in. na XIII Festiwalu Filmowym OFFELIADA w Gnieźnie (2019).

Karolina Dzimira-Zarzycka