Jankowski Jacek
- Jankowski Jacek (Ponton)
Jacek „Ponton” Jankowski ur. 1967 r., żyje i pracuje we Wrocławiu.
Jacek Ponton Jankowski jest byłym liderem grupy Kormorany (legendarnej grupy wrocławskiego undergroundu, tworzącej muzyczno-plastyczne happeningi, muzykę teatralną i filmową), współtwórcą działań Pomarańczowej Alternatywy, autorem pierwszych wrocławskich murali szablonowych. Od 1991 r. jest aktywnym członkiem artystycznej Grupy Luxus. Działa indywidualnie pod pseudonimem Jolanta Ponton oraz pod własnym nazwiskiem. Jest autorem happeningów, m.in. „Modlitwa do znaku drogowego”, „Zwłoki naszych ulic”, „Gdy żona gotuje mężowi smakuje”.
W skład serii prac z lat 1986 – 88, autorstwa Jacka Pontona Jankowskiego, znajdującej się w kolekcji Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych wchodzi pięć szablonów i dwa plakaty. Prace charakteryzuje się prostą formą, właściwą dla tego rodzaju techniki. Ich treść stanowią ironiczne scenki lub przedstawienia absurdalnych postaci, opatrzone krótkimi tekstami, mającymi charakter pseudo-wywrotowy i sarkastyczny. Połączenie tych dwóch warstw, wizualnej i tekstowej, zaowocowało stworzeniem rozpoznawalnych motywów-haseł, które weszły do historii Wrocławia na stałe. Odbitki powstawały szybko, poprzez nakładanie farby wałkiem. Pierwotnie zakładane miejsca istnienia prac to przede wszystkim mury budynków, ulice. Szablony odbijane były także na innym podłożu - m.in. służyły jako materia do realizacji plakatów, a więc odbijane na papierze (Wigilia rewolucji październikowej, Rewolucja krasnali), czy też - w ramach nawiązania do ich pierwotnej funkcji - na znalezionych, zniszczonych blachach, np. podczas wystawy Graf/o/mania w Galerii Awangarda (2012 r.). Ich estetyka i semantyka są charakterystyczne dla prac powstających w trakcie działalności Grupy Luxus – oddziałujących przede wszystkim prostym obrazem i skrótem myślowym, nawiązujących wizualnie do realizacji popartowych i komiksowych.
Szablony i plakaty to przede wszystkim strategia komunikacyjna, wykorzystywana w celu manifestacji poglądów autora, kontestująca ówczesną władzę. Traktowała ona ulicę jako formę „otwartej galerii”, a dzieło jako krytyczny komentarz rzeczywistości. Szablony Jacka Pontona Jankowskiego to wartościowy i unikatowy artefakt życia społecznego wrocławskiej kontrkultury niespokojnych lat 80. Realizacje te są prekursorskim elementem artystycznej działalności ulicznej, która w czasie kolejnych dwudziestu lat przekształciła się w szeroko pojęty urban art. Działalność Jankowskiego to w głównej mierze akcje i happeningi przeprowadzane w przestrzeni miejskiej. Szablony stanowią jeden z elementów tych działań – z jednej strony są odrębnym, samodzielnym „bytem” plastycznym, z drugiej zaś rekwizytem artysty-akcjonisty.
Alicja Klimczak