film wideo, kolor, dźwięk, 28 min 7 s; muzyka: O.p.;
mastering: Mariusz Wawrzeń; montaż: Holger Fröhlich;
produkcja: Instytut Polski w Berlinie 2003
nr inw. DTZSP/37; zakup 2005

Projekt Fanshon powstał w 2003 roku, kiedy Marta Deskur przebywała na stypendium w berlińskim Künstlerhaus Bethanien. Pewnego dnia Deskur z okna pracowni zobaczyła na okrągłym placu siedzące obok swoich rowerów dwie muzułmańskie dziewczynki. Każda z nich miała na głowie hijab, chustę, którą islamskie kobiety zakrywają włosy. Artystka poszła tym tropem i postanowiła skierować obiektyw kamery na społeczność muzułmańskich kobiet. Związek tytułu z angielskim słowem fashion (oznaczającym modę) oraz polskim fason (czyli krojem) sytuuje tę pracę w tematyce stylu, stroju i wizerunku.

W filmie wideo Fanshon Street obraz jest lekko zwolniony, gdzieś z oddali dochodzi dźwięk dzwonka, przytłumiony odgłos metra i rozmów. Obserwujemy Arabki i Turczynki na bazarze, kiedy gładzą tkaniny i zatapiają się spojrzeniami oraz gestami w swoim intymnym kobiecym świecie. Fanshon Radio to rodzaj teledysku z miksem arabskiej muzyki ze stacji radiowych, tempo jest dynamiczne, a kamera podąża śladem miejskich wędrówek kobiet z orientalnymi nakryciami na głowach. Kolejnym elementem projektu są wycięte z otoczenia gwarnej ulicy chusty muzułmanek przeniesione na kafle ceramiczne, tworzące w ten sposób barwną mozaikę. Pozbawione ciała tkaniny pamiętają jego obecność, bo forma, według której się układają, zachowuje kształt głowy i ramion ich anonimowych właścicielek.

Katarzyna Poźniak