diagram; druk cyfrowy; papier; 100,3 x 70,1 cm
nr inw. DTZSP/794; zakup 2017

Skandale w sztuce Andrzeja Kostołowskiego to pionowy wydruk na papierze. Usytuowany centralnie czarny diagram przedstawiony został na jasnoczerwonym tle. Nad nim umieszczono odręczny podpis czarnymi, drukowanymi literami: SKANDAL W SZTUCE, poniżej: WYKRES RADAROWY, w kolejnym wersie: PRZYKŁAD „ADORACJI” JACKA MARKIEWICZA. Wykres składa się z czterech symetrycznie położonych osi krzyżujących się w jednym punkcie. Każdy z ośmiu powstałych w ten sposób promieni opisany jest jednym hasłem położonym na końcu linii. Na samej górze znajduje się napis SZOK PUBLICZNOŚCI, równoważony po drugiej stronie hasłem „NEWS”. Dalej (zgodnie z ruchem wskazówek zegara) pojawia się INTENCJA SKANDALU, a na przeciwległym końcu – ŚWIADOMOŚĆ GENEZY SKANDALU U ORGANIZATORÓW. Kolejny problem to REAKCJA WŁADZ, dla którego przeciwwagę stanowi REAKCJA ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH. EFEKT SPOŁECZNY został natomiast przeciwstawiony hasłu EFEKT ARTYSTYCZNY.

Punkty zaznaczone na osiach pokazują różne natężenie poszczególnych problemów. Najwyższą wartość osiągnęły kategorie: „NEWS” oraz REAKCJE ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH, a najniższą – INTENCJA SKANDALU oraz REAKCJA WŁADZ. Połączone ze sobą punkty utworzyły między osiami nieregularny kształt o wydłużonych ramionach przy hasłach o największej wartości oraz spłaszczonych przy tych o najmniejszej. Przestrzeń wewnętrzną powstałej figury wypełniają gęsto rozmieszczone czarne kropki.

Praca należy do tworzonego od lat 70. cyklu Diagramy (1970-2012), w którym Andrzej Kostołowski porusza problematykę związaną m.in. z oryginalnością sztuki, relacją artysty i odbiorcy czy różnymi zjawiskami art-worldu. Diagramy pozwalają przejrzyście objaśnić daną kwestię w formie wizualnej i są ważnym elementem jego wykładów z zakresu teorii sztuki. Jak pisze Daria Milecka, każdy diagram jego autorstwa to „swoisty traktat, a jego esencja jest podana wizualnie. Diagramy te mogą istnieć autonomicznie, bez konieczności towarzyszącego tekstu, można je odczytywać jako czystej postaci rysunki czy  szkice. Można o nich mówić używając kategorii typowo plastycznych, jak linia, forma, przestrzeń, kompozycja, kolor, a nawet bryła”. Autor zajmuje się także badaniem miejsca diagramów w kulturze, czego efektem jest publikacja Wykresy i sztuka (Wybór zagadnień) wydana w 2016 roku.

Karolina Dzimira-Zarzycka