Andrzej Kostołowski (ur. 1940) – polski historyk sztuki, teoretyk i krytyk, wykładowca akademicki. Absolwent leśnictwa (specjalizacja: ochrona przyrody) w Wyższej Szkole Rolniczej w Poznaniu oraz historii sztuki na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Członek Grupy Krakowskiej. Wykładowca na Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu (od 1991 roku; w 2013 obronił na uczelni doktorat), a w przeszłości także na Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu (w latach 2003-2011).

W latach 1966-2006 pracownik naukowy Muzeum Narodowego w Poznaniu, w latach 1975-2006 kustosz i pierwszy dyrektor Muzeum im. Adama Mickiewicza w Śmiełowie (oddziału MNP). W 2010 roku jego kilkudziesięcioletnia praca muzealna została uhonorowana odznaką honorową za zasługi dla województwa wielkopolskiego przyznaną za całokształt dokonań na rzecz tworzenia, upowszechniania i ochrony dóbr kultury Ziemi Jarocińskiej. W 2008 roku przyznano mu Nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie sztuk plastycznych.

W latach 70. aktywnie zaangażowany w działalność ruchu konceptualnego. W ramach idei SIEĆ (NET) – sformułowanej w 1971 roku wraz z artystą Jarosławem Kozłowskim – podjął wówczas próbę stworzenia niezależnej, międzynarodowej sieci artystów, której istnienie pozwalałoby na bezpośrednią wymianę idei artystycznych. Materiały NET-u (rozsyłane ulotki, manifest itd.) znajdują się obecnie w kolekcjach m.in. Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie oraz Museum of Modern Art (MoMA) w Nowym Jorku. Na gruncie tej inicjatywy artystycznej w 1972 roku Jarosław Kozłowski założył w Poznaniu Galerię Akumulatory 2. W 1979 z artystami Jerzym Beresiem i Zbigniewem Warpechowskim wziął natomiast udział w akcyjno-odczytowym tournée po Wielkiej Brytanii.

Zainteresowania badawcze Andrzeja Kostołowskiego – jako krytyka i teoretyka – skupiają się m.in. na problematyce konceptualizmu w sztuce współczesnej, promocji sztuki, historii ogrodów, diagramów w kulturze. Jest autorem ponad 400 artykułów, esejów, recenzji związanych ze sztuką współczesną. Publikował m.in. w takich czasopismach, jak „Odra”, „Arteon”, „Obieg”, „Artluk”, „Format”, „Rita Baum”. Monograficzne teksty poświęcił m.in. takim artystom, jak Andrzej Dudek-Dürer, Jadwiga Maziarska, Tadeusz Kantor czy Jerzy Nowosielski. W swoim dorobku ma również publikacje książkowe: Tezy o sztuce (Łódź 1972), Trzy kropki po „i” (Lublin 1982), zbiór tekstów z lat 1968-2003 zatytułowany Sztuka i jej meta- (Kraków 2005) oraz Wykresy i sztuka (wybór zagadnień) (Wrocław 2016).

W zbiorach Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych znajdują się prace z tworzonego od lat 70. cyklu Diagramy (1970-2012), w którym Andrzej Kostołowski porusza problematykę związaną m.in. z oryginalnością sztuki, relacją artysty i odbiorcy czy różnymi zjawiskami art-worldu.

Karolina Dzimira-Zarzycka