Maria Michałowska ur. w 1925 roku w Brzeżanach. W latach 1951–1957 studiowała w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu; uzyskała dyplom z wyróżnieniem w pracowni Eugeniusza Gepperta i Stanisława Pękalskiego w 1957 roku. Mieszka i pracuje we Wrocławiu.

Początki twórczości Marii Michałowskiej przypadły na lata powojenne. Jest jedną z pierwszych absolwentek wrocławskiej Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych. Brała czynny udział w tworzeniu polskiego środowiska plastycznego po wojnie. Między 1965 a 1976 rokiem współtworzyła tzw. Szkołę Wrocławską, przemianowaną w 1967 roku na Grupę Wrocławską, do której należeli również Eugeniusz Geppert, Alfons Mazurkiewicz, Kazimierz Głaz, Józef Hałas, Zdzisław Jurkiewicz i inni. W latach 1959–1995 pracowała jako dydaktyk w Katedrze Rysunku i Malarstwa Wydziału Architektury na Politechnice Wrocławskiej. W 1991 uzyskała tam tytuł profesora. Michałowska brała udział w ważnym zbiorowym wydarzeniu poświęconemu sztuce konceptualnej – Sympozjum Plastycznym Wrocław ’70. Propozycją artystki na Sympozjum był niezrealizowany ostatecznie projekt małej architektury w przestrzeni publicznej, na który miało złożyć się 107 cylindrycznych betonowych form, wydrążonych w środku i ściętych skośnie przy wierzchołku pod kątem 30 stopni. Formy te, rozstawione w różnych układach i wkopane w podłoże na różnych wysokościach, miały być częściowo wypełnione roślinnością. Również w roku 1970 Michałowska brała udział w wystawie SP – Sztuka Pojęciowa w Galerii Pod Mona Lisą we Wrocławiu. W 1972 prezentowała swoją pracę na wystawie Atelier 72 w Richard Demarco Gallery w Edynburgu (Tydzień w Galerii Demarco), a rok później na wystawie Fluxus West w San Diego. W 1974 brała udział w wystawie Multimedia na Uniwersytecie w Sao Paulo. W 1999 jej prace pokazywane były na przygotowanej przez Pawła Polita wystawie Refleksja konceptualna w sztuce polskiej. Doświadczenia dyskursu: 1965–1975 (CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa). Wśród wystaw monograficznych artystki należy wymienić m.in. ekspozycję w Galerii El w Elblągu w 1967, w Muzeum Narodowym we Wrocławiu w 1974, w BWA Wrocław w 1978 czy w Galerii 72 w Chełmie w 1981. Maria Michałowska w swojej twórczości, skupionej na konceptualnym przekazie, sięga po różne środki wyrazu, takie jak malarstwo, rysunek, fotografia, instalacja, akcje z zakresu sztuki pojęciowej. Pod koniec lat sześćdziesiątych powstał cykl prac artystki zatytułowany Reliefy płaskie, na którym za pomocą prostego, linearnego rysunku tworzyła przestrzenne iluzje. Sięgnięcie na początku lat siedemdziesiątych po inne środki wyrazu skłoniło autorkę nie tyle do poszukiwania artystycznych wrażeń, co do syntezy wydarzeń obserwowanych w codziennym życiu. Niezwykle istotnymi kwestiami w takim doświadczeniu stały się dla Michałowskiej fenomeny czasu i przestrzeni, wokół których do dzisiaj oscyluje tematyka jej prac. Za pomocą fotografii i rysunku dokumentuje chwilowe stany, jakich doświadcza. Tak stało się chociażby w plenerowym działaniu w Osiekach w 1970 roku, gdy w ciągu tygodnia, codziennie o tej samej godzinie, utrwalała za pomocą fotografii sytuację w dwóch różnych miejscach – jedną codziennie stałą, drugą zmieniającą się w czasie (Jeden Tydzień, dokumentacja akcji, Osieki, 1970). Akcję tę powtórzyła w Galerii Demarco dokładnie rok później. Idea powiązana była z koncepcją sztuki permanentnej, której pomysłodawcami byli na początku lat siedemdziesiątych Andrzej Lachowicz i Natalia LL. W drugiej połowie lat siedemdziesiątych Michałowska powróciła do malarstwa inspirowanego abstrakcją geometryczną w cyklu Interferencje, będącego kontynuacją jej wcześniejszych doświadczeń i skłaniającego się ku graficznym, rysunkowym formom na obrazie. Nie zrezygnowała jednak z fotografii, która odgrywała równoważną rolę w jej twórczości, poświęconej zagadnieniom czasu i przestrzeni. Tak choćby jak w cyklu fotograficznym Łąka, w ramach którego fotografowała tytułową łąkę najpierw w dużym oddaleniu, po czym stopniowo przysuwała się do niej z aparatem – aż do momentu, gdy na zdjęciach pojawiły się poszczególne źdźbła traw. Prace Marii Michałowskiej odnaleźć można w wielu ważnych kolekcjach sztuki współczesnej, m.in. w Muzeum Ziemi Chełmskiej czy w MOCAK-u – Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie.

Piotr Stasiowski