Stanisław Ryszard Kortyka (ur. 1943) – polski malarz i poeta.

W 1963 rozpoczął studia na Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu (obecnie Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta) oraz debiutował jako poeta na łamach „Widnokręgu” (dodatku kulturalnym do „Wiadomości Rzeszowskich”).

Studiował u Zbigniewa Karpińskiego i Alfonsa Mazurkiewicza, pod ich kierunkiem obronił z wyróżnieniem w 1969 dyplom w zakresie malarstwa i projektowania malarstwa w architekturze. W tym samym roku ukazał się także jego debiutancki tomik poezji Po tamtej stronie (Wydawnictwo Ossolineum) oraz odbyła się pierwsza wystawa indywidualna artysty (Galeria Kalambur we Wrocławiu).

Zatrudniony na macierzystej uczelni. Od 1983 samodzielnie prowadził pracownię malarstwa i rysunku, zaś w 1992 otrzymał tytuł profesorski. Był również wykładowcą na Wydziale Artystycznym Uniwersytetu Zielonogórskiego w latach 1993-2014. W 2014 otrzymał srebrny medal „Zasłużony dla Kultury Polskiej Gloria Artis”.

Kortyka tworzy swoje dzieła w cyklach, grupując je również w poliptyki. W jego obrazach często powracają te same motywy, np. kamienie. Posługuje się przede wszystkim techniką oleju na płótnie oraz rysunkiem. W swojej twórczości powtarzają się zabiegi takie jak: spiętrzanie elementów malarskich, horyzontalizm oparty na rytmie oraz rola faktury malowanych przedmiotów (zwłaszcza chropowatości kamienia). Kortyka łączy malarstwo abstrakcyjne z figuralnym. Kolorystka jego prac opiera się na wąskiej gamie barwnej.

Zdaniem Andrzeja Jarosza, „próbując określić styl artysty i definiując malarstwo, trzeba ponadto rozważyć obecność w jego obrazach takich elementów jak: silnie zredukowana, ale ciągle obecna figuracja, przedstawienie przestrzeni przywołującej na myśl surrealizm lub malarstwo nadrealistyczne, a w końcu posługiwanie się plastyczną metaforą bazującą na najważniejszym dla artysty temacie i motywie kompozycyjnym – pejzażu”.

Andrzej Kostołowski tak podsumowywał twórczość Kortyki: „Wszystkie spaja atmosfera wizyjności wspomagana poczuciem uciekającej w nicość przestrzeni i rzutami światła. Towarzyszy im subtelna paleta z wypracowanymi kolorami najczęściej zestawianymi bez ostrości, choć jawiącymi się z wyczuwalną głębią. W tej scenerii bliskiej magicznemu realizmowi (a  małym tylko stopniu surrealizmowi) artysta nadaje cechom fizycznym charakter mocno psychicznych doznań z jakąś nutą elegijną i postkatastroficzną”.

Liczne wystawy, zarówno indywidualne, jak i zbiorowe, w kraju i za granicą, m.in.: „Malarstwo i rysunek” (Galeria Kutscha, Salzburg, 1986), „Malarstwo” (BWA Wrocław, 1990), „Bezkresny horyzont” (Muzeum Architektury we Wrocławiu, 2007), „Czas kamieni, czas odlotów – malarstwo i rysunek” (BWA Sandomierz 2008).

Poza wspomnianym debiutem, wydał również trzy inne tomiki poetyckie – Czerwień studzienna (l973), Sytuacje metaforyczne – obrazy z pamięci (1978) oraz Pod światło (1981). Współpracował również z Wydawnictwem Ossolineum, projektując okładki książek.

Prace Kortyki znajdują się m.in. w zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Muzeum Narodowego w Szczecinie, Muzeum Architektury we Wrocławiu, BWA w Przemyślu i Sandomierzu oraz w kolekcjach prywatnych, m.in. w Polsce, Austrii, Stanach Zjednoczonych.

W zbiorach Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych znajdują się prace Stanisława Kortyki pt. Nadzieja II (1982), Szary rytm I-III (2000), Wieża dziesięciu dekad 1918-2018 (2018).

Jakub Zarzycki