Caput Mortuum
obraz; olej; płótno; 30 x 30 cm
nr inw. DTZSP/806; zakup 2017
Obrazy Pawła Baśnika należą do cyklu stworzonego przez artystę w 2017 roku w ramach pracy dyplomowej przygotowanej na Wydziale Malarstwa i Rzeźby na Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu. Promotorami pracy magisterskiej Baśnika, zatytułowanej Post mortem – obraz jako relikt osobowej świadomości, byli Łukasz Huculak oraz Wojciech Pukocz.
W cyklu Post mortem Paweł Baśnik tworzy serię wizerunkóww estetyce nawiązującej do XIX-wiecznego malarstwa portretowego bądź ówczesnej fotografii. Przedstawione twarze są jednak zdekonstruowane, zniszczone, rozmyte, pokryte plamami, jakby nadpsute. Anita Wincencjusz-Patyna opisuje serię w następujący sposób: „Tajemnicze mistyfikacje Baśnika to cykl portretów w jakimś stopniu osadzony w połowie XIX wieku, poddawany zarówno procesom twórczym młodego malarza, jak i procesom zewnętrznym: działaniu światła, wilgoci, temperatury, reakcji werniksów, pigmentów”. W ciemnej, niemal monochromatycznej kolorystyce dominuje czerń, brąz, szarość i brudny beż.
Tytuły większości prac są skonstruowane w analogiczny sposób: z inicjałów składających się z dwóch lub trzech liter oraz z zakresu lat z XIX lub XX stulecia (w jednym przypadku z przełomu XVI i XVII wieku). Takie zestawienie sugeruje, że to inicjały portretowanej osoby oraz rok jej narodzin i śmierci.
Z dziewięciu prac Baśnika w kolekcji wyłamuje się obraz Caput Mortuum. Kompozycja przedstawia ludzką czaszkę, zwrócona lekko w lewą stronę i wypełniającą niemal całe pole obrazowe kwadratowego płótna (30 x 30 cm). Przytłumiona, złamana biel czaszki wyłania się z niemal czarnego tła; ciemność wydaje się ją otulać. Puste czarne oczodoły i jama nosowa stanowią najciemniejsze punkty obrazu.
Karolina Dzimira-Zarzycka